شرکت طب یاران آذین مهر سراب

02146291158

09144313054

کارخانه: تبریز، سراب- کیلومتر 3 جاده اردبیل

دفتر مرکزی:تهران صادقیه ، ستارخان ، برج نگین

 

سبد خرید

کلیاتی در مورد تراکم خاک

دسته بندی پروژه ها

تهران – صادقیه ستارخان پاساژ نگین

azinkood@gmail.com

۰۲۱۴۶۲۹۱۱۵۸

شنبه تا چهار شنبه 8 تا 16 پنجشنبه 8 تا 13

کلیاتی در مورد تراکم خاک

تراکم خاک - بخش اول

با مهر آذین کود همراه باشید تا این مقاله آموزشی که به همت و تلاش آقای دکتر همتی تهیه و ارائه شده را مورد مطالعه و بررسی قرار دهیم :

مفهوم تراکم و کلیات آن :

تراکم خاک یکی از مسائل مهم کشاورزی است و به عنوان یکی از مشکلات اکثر خاک های دنیا مطرح می باشد. شرکت مهر اذین کود با شماست تا این مساله را حل نمائید . تراکم خاک در مزرعه تقریبا همیشه با از دست رفتن شکل طبیعی خاک همراه است. در جریان تراکم خاک، خاکدانه ها تخریب شده و خاک یکنواخت می گردد. تراکم پذیری با افزایش مقدار رطوبت بسیار سریع افزایش یافته و همگام با آن خروج هوا تا میزان مشخصی از خاک میسر می گردد (وقتی که هوا محبوس شود). چگونه با محصولات آذین کود مشکل تراکم خاک را حل کنیم ؟ در ادامه توضیح خواهیم داد👇  

طی عمل تراکم، ابتدا خلل و فرج درشت تخریب می شود. همچنین تراکم اثرات زیادی بر توزیع اندازه ای خلل و فرج خاک بر جای می نهد. تعداد خلل و فرج درشت و غیر منظم کاهش یافته و در نتیجه، جرم مخصوص ظاهری خاک افزایش می یابد، حال آنکه تعداد خلل و فرج کوچک منظم اولیه افزایش می یابد. در تراکم زیاد، تمام خلل و فرج به جز ریزترین آنها تغییر می کنند.تراکم باعث افزایش مقاومت مکانیکی برای توسعه، تغییر در وضعیت تهویه ای خاک و تبادل گازی بین خاک و اتمسفر و همچنین تغییر در خصوصیات رطوبتی خاک ها می شود.

درجات تراکم

تراکم خاک را می توان به درجات مختلف طبقه بندی کرد:

1-  تراکم کم : شامل خاک های رسی لومی با جرم مخصوص ظاهری کمتر از 3/1 گرم بر سانتی متر مکعب در افق شخم خورده و همین طور خاک های شنی لومی با جرم مخصوص ظاهری کمتر از 4/1 گرم بر سانتی متر مکعب.

2- تراکم متوسط : شامل خاک های لوم رسی با جرم مخصوص ظاهری 3/1 تا 5/1 گرم بر سانتی متر مکعب و خاک های شنی و شنی لومی با جرم مخصوص ظاهری بیش از 4/1 گرم بر سانتی متر مکعب.

3 – تراکم زیاد : شامل خاک های ریز بافت با جرم مخصوص ظاهری بیش از 5/1 گرم بر سانتی متر مکعب و خاک های بافت درشت با جرم مخصوص ظاهری بیش از 6/1 گرم بر سانتی متر مکعب (برزگر 1380).

 

تراکم و تحکیم

بهم فشردگی ذرات خاک و آب موجود در منافذ خاک بسیار ناچیز می باشد. فشردگی به طور عمده باعث کاهش هوای خاک می شود. از آنجایی که در خاک اشباع، هوا وجود ندارد بهم فشردگی این خاک ها فقط در اثر خروج آب صورت می گیرد. تحکیم عبارت است از بهم فشردگی خاک اشباع تحت تاثیر فشار ثابت. اما تراکم عبارتست از نزدیک شدن ذرات خاک غیر اشباع به یکدیگر و خارج شدن هوا از منافذ در اثر نیروی کاربردی.

تفاوتهای تراکم و تحکیم عبارتست از :

  • تحکیم عمل تدریجی کاهش حجم خاک تحت تاثیر نیروی ثابت است؛ در صورتی که تراکم کاهش سریع حجم خاک در اثر نیروهای مکانیکی مانند غلتک زدن، تکان دادن و به لرزه در آوردن می باشد.
  • تحکیم در اثر خارج شدن تدریجی آب از خاک می باشد در صورتی که تراکم کاهش حجم خاک غیر اشباع در اثر خارج شدن هوای منافذ خاک می باشد.
  • تحکیم به طور طبیعی در خاک های اشباع که تحت تاثیر نیروی ثابت مانند وزن، ساختمان و غیره رخ می دهد. بر عکس تراکم یک عمل مصنوعی است، که برای افزایش جرم مخصوص خاک بیان میشود.

 

عوامل موثر بر تراکم خاک :

تراکم خاک تابع دو عامل می باشد:1- خصوصیات ذاتی خاک از قبیل درصد رس، مواد آلی خاک، ساختمان خاک، شوری و سدیمی و تناوب تر و خشک شدن. 2- نیروی مکانیکی وارده به خاک.

از محصولات مهر اذین کود می توانید جهت رسیدن به این دو هدف استفاده کنید

خصوصیات ذاتی خاک

شاخص تراکم پذیری با افزایش رس تا حدود 50 درصد افزایش می یابد. به علاوه خاک های رسی قابلیت تراکم زیادتری دارند، در صورتی که خاک های شنی تراکم پذیری کمتری دارند.علاوه بر درصد رس، درصد و نوع ماده آلی نیز بر تراکم پذیری خاک ها اثر می گذارد. ماده ی آلی به اشکال مختلفی در کاهش تراکم پذیری خاک ها تاثیر دارد از جمله:

الاستیسیته زیاد ماده ی آلی، جرم مخصوص ظاهری کم، ایجاد نیروی پیوندی بین ذرات درون خاکدانه ها، بار الکتریکی و اثر ماده ی آلی بر اصطکاک بین ذرات خاک (برزگر 1377). ماده آلی باعث افزایش Relaxtion ratio(R) می شود، که R  عبارت است از نسبت جرم مخصوص ظاهری خاک تحت تنش به جرم مخصوص ظاهری خاک در حالتی که تحت تنش نیست. جرم مخصوص ظاهری مواد آلی کم و بین 02/0 تا 98/0 گرم بر سانتی متر مکعب می باشد.  ماده آلی مایع می تواند پایداری خاکدانه ها را افزایش دهد.

همبلین (1987) خاک های با بافت مختلف و درصد مواد آلی متفاوت را تحت آزمایش پروکتور متراکم نمود و نشان داد که با افزایش درصد ماده آلی، تراکم پذیری خاکها کاهش می یابد. برزگر و همکاران (2000) نشان دادند که رطوبت مناسب جهت حداکثر تراکم نیز نسبت به حالتی که ماده ی آلی کم است بیشتر می باشد.

علیرغم تحقیقات بسیار زیادی که در ارتباط با اثرات شوری و سدیمی بر نفوذ پذیری آب در خاک، ضریب آبگذری و ساختمان خاک صورت گرفته است، تحقیقات انجام گرفته در مورد اثرات شوری و سدیمی بر تراکم پذیری خاکها بسیار کم می باشد. با افزایش سدیم تبادلی به علت تخریب خصوصیات فیزیکی خاک ها انتظار بر این است، که تراکم پذیری خاک ها افزایش یابد. برزگر و همکاران ( 1996 ) نسبت نرم شدگی را برای مطالعه ی مقاومت کششی خاک ها پس از تر و خشک شدن با استفاده از محلول های با شوری و قلیائیت مختلف به کار بردند. نسبت نرم شدگی عبارتست از نسبت مقاومت کششی خاک ها بعد از تر و خشک شدن به مقاومت کششی خاک ها قبل از تر و خشک شدن (دکستر 1988).مقدار نرم شدگی برابر 1 در واقع نشان دهنده ی عدم نرم شدگی خاک ها در اثر تر و خشک شدن می باشد. برزگر و همکاران نشان دادند که با افزایش شوری خاک، نرم شدگی خاکها افزایش یافته ولی افزایش درصد سدیم تبادلی باعث پر شدن درز و شکاف بوجود آمده در اثر تر و خشک شدن خاک ها می شود. به علاوه (برزگر و همکاران 1997) نشان دادند که ماده ی آلی همانند خاک های غیر سدیمی می تواند تا درصد سدیم تبادلی برابر 26 باعث افزایش پایداری ساختمان خاک و در نتیجه کاهش تراکم پذیری خاک ها شوند.

 

 

نیروهای مکانیکی وارده به خاک (اثر تردد ماشین آلات)

سه عامل وزن، سرعت و تعداد تردد ماشین آلات بر تراکم خاک اثر می گذارد. با افزایش سرعت ماشین آلات مقدار افزایش در جرم مخصوص ظاهری و همین طور عمق تراکم کاهش می یابد.

معمولا بار دوم حرکت ماشین آلات در مقایسه با بار اول حرکت آنها باعث تراکم کمتر می شود. ولی باید دانست که بسته به مقاومت اولیه خاک و توزیع مقاومت خاک با عمق خاک این ایده پذیرفته شده ممکن است، صحیح نباشد.خاک تازه شخم خورده یا سست از قانون یاد شده پیروی می کند ولی در خاک با مقاومت بالا تفاوت بین تراکم خاک پس از بار اول و بارهای بعدی تردد ماشین آلات ناچیز می باشد (برزگر 1380).

 لجنگراس (1977) اثر تردد ماشین آلات را بر تراکم پذیری هشت خاک مورد مطالعه قرار داد؛ سه بار و در بعضی موارد تا 18 بار تردد ماشین آلات باعث افزایش تراکم خاک ها شد. سطح تماس تایر ماشین آلات نیز در تراکم پذیری خاک ها موثر است. به همین دلیل برای بدست آوردن انرژی مکانیکی وارده توسط ماشین آلات، علاوه بر وزن و تعداد تردد ماشین آلات باید سطح تماس چرخ ها را در نظر گرفت (رگاون و همکاران 1976). با افزایش سطح تماس چرخها، تراکم کاهش پیدا خواهد کرد؛ زیرا تنش حاصل از وزن بر سطح بیشتری از خاک توزیع می شود. به همین دلیل استفاده از چرخ های پهن تر و یا چرخ های جفت بر کاربرد چرخ های با سطح تماس کم ترجیح داده می شود. وزن ماشین آلات قاعدتا در تراکم خاک تاثیر به سزایی خواهد داشت.

 

پایان بخش اول مقاله تراکم خاک …

در بخش بعدی خواهید خواند : 

  1. تراکم و رشد ریشه گیاه

  2. اثر تراکم خاک بر مقدار محصول گیاه

  3. راههای پیش گیری و اصلاح تراکم خاک

  4. توصیه های کلی برای کاهش اثرات تخریبی تردد ماشین آلات بر تراکم خاک 

  5. اثرات تراکم بر روی سیستم آب-خاک-گیاه-اتمسفر

و …

با مقالات مهر آذین کود همراه باشید 🙏🍀

ارائه شده توسط :
Dr arash hemmati
دکتر آرش همتی
production manager

بارگزاری و ارسال به سایت : و . باسلیقه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *